Żyjemy w czasach, w których dostęp do rzetelnej wiedzy mamy w zasięgu ręki. Coraz częściej słyszymy o społeczeństwie, które inspirowane zdrowym trybem życia próbuje zmienić własne nawyki żywieniowe i przyzwyczajenia codzienne. Czytamy etykiety na opakowaniach, skład materiału, przeglądamy naukowe artykuły i porady dotyczące zminimalizowania działania wszechobecnej chemii, z którą mamy do czynienia każdego dnia. Mimo dobrych chęci i prób zmiany siebie i własnego otoczenia, coraz częściej słyszymy o przypadkach zachorowań na Hashimoto, insulinooporność, problemy hormonalne, nowotwory czy nadwagę. Skąd wymienione wyżej przypadki chorób biorą swoje źródło powstania i jaki wpływ na naszą gospodarkę hormonalną mają ksenoestrogeny?

1. Czym są ksenoestrogeny?

Ksenoestrogeny są związkami chemicznymi, które mają zdolność do łączenia się z receptorami estrogennymi. Związki te oddziałują na układ hormonalny i w konsekwencji wykazują aktywność bardzo zbliżoną do żeńskich hormonów. Według badań naukowych część ksenoestrogenów ma pochodzenie naturalne (fitoestrogeny), ale ich znaczna ilość została wytworzona przez przemysł chemiczny.

Gdzie występują ksenoestrogeny?

Ze szkodliwymi związkami mamy do czynienia nader często. Ich występowanie jest powszechne i w głównej mierze do źródeł ksenoestrogenów zalicza się: tworzywa sztuczne, pestycydy, spaliny, dym tytoniowy. Oto najważniejsze z nich:

• plastikowe opakowania – zarówno reklamówki, jak i pojemniki czy butelki. Do ich produkcji wykorzystywany jest Bisfenol A, który z łatwością przenika do żywności, zwłaszcza w przypadku umieszczenia ciepłych posiłków bądź napojów do plastikowego wnętrza;
• leki, kosmetyki – do ich wytworzenia dodaje się parabeny, które po wniknięciu do organizmu naśladują estrogeny. Związki te w kontakcie z ludzką skórą mogą wywołać na przykład alergie;
• papierosy – w dymie tytoniowym znajduje się metal o nazwie kadm, który również zaliczamy do ksenoestrogenów. Obecność kadmu w organizmie często przyczynia się do problemów związanych z tarczycą (np. niedoczynność);
• pestycydy (środki szkodnikobójcze) – jest to grupa substancji szkodliwych, którą wykorzystuje się głównie w rolnictwie, a ich zadaniem jest zniszczenie pasożytów roślin. Oprócz swoich korzystnych cech działania ma również negatywną postać – ich związki przenikają do roślin, które później nieświadomie konsumujemy w posiłkach.

2. Ksenoestrogeny a przybieranie na wadze

Wkroczenie w III tysiąclecie przyniosło społeczeństwu wiele udogodnień, również w kwestii żywienia. Coraz częściej na półkach sklepowych możemy zauważyć gotowe posiłki, zapakowane w plastikowe opakowania, które wystarczy wrzucić na 10 minut do piekarnika, by uszczęśliwić nasz żołądek. Czy na pewno? W ostatnich latach naukowcy zauważyli dramatyczny wzrost otyłości średnio na całym świecie. Według Center for Diseade Control w Stanach Zjednoczonych w roku 2008 ponad 60% dorosłych miało nadwagę bądź było otyłych. W Polsce statystycznie trzech na pięciu dorosłych Polaków ma nadwagę (źródło NFZ). Określa się, że głównymi czynnikami otyłości są:

• dieta,
• uwarunkowania genetyczne,
• wzrost wieku matek rodzących,
• farmaceutyki
• sposób życia

oraz od niedawna: ksenoestrogeny.

Badania naukowe dotyczące wpływu ww. związków na pojawienie się otyłości nie są jeszcze w pełni jasne. Co prawda, w 2007 roku pewna grupa autorów nazwała ksenoestrogeny czynnikami „otyłogennymi”. Powszechne jest również stosowanie czynników „otyłogennych” do zwiększenia masy ciała w hodowli zwierząt. Naukowcy wciąż sprawdzają negatywne skutki dużej ilości ksenoestrogenów w ludzkim organizmie. Wiadomo, iż cukrzyca u dzieci ma duże powiązanie z ksenoestrogenami – jednak dokładniejsze badania na ten temat wciąż trwają. Mówi się jednak, że ksenoestrogeny wpływają znacząco na wady wrodzone u dopiero rozwijających się płodów.

Jak ograniczyć wpływ ksenoestrogenów na przybieranie na wadze?

Zacznij od prostych nawyków:

• usuń plastikowe butelki,
• zamień chemię gospodarczą na naturalną,
• ogranicz ilość syntetycznych kosmetyków,
• nie kupuj produktów spożywczych w puszkach,
• czytaj składy kosmetyczne i żywieniowe,
• nie podgrzewaj jedzenia w plastikowych pojemnikach,
• postaraj się kupować warzywa i rośliny ze źródeł ekologicznych (bez pestycydów!),
• nie pij gorących napojów w plastikowych kubkach,
• obniż poziom estrogenów,
• jedz mniej mięsa, wysokotłuszczowych produktów,
• nie pal.

Zadbaj o siebie i bliskich.